Cvijeta Zuzorić Pešoni (Dubrovnik, 1552 – Ankona, 1648) bila je plemkinja, poeta, pesnikinja i jedna od najlepših žena renesansnog Dubrovnika, srpskog porekla.
Rođena je u istaknutoj trgovačkoj porodici iz Hercegovine, koja početkom 15. veka prelazi u Dubrovnik. Došla su tri brata Milaš, Radivoj i Vlatko i postali dubrovačka vlastela Zuzorići. Milaš i Radivoj odlaze u Smederevo, gde nastavljaju da se bave trgovinom. Vlatko Zuzorić ostaje u Dubrovniku, i on je čukundeda Cvijetin. Pradeda pesnikinj bio je Pavle, a deda Vlaho „koji je napisao prvo stručno delo o dvojnom knjigovodstvu“. Otac Cvijetin je bio oženjen Martom Radoljević, i preko nje je bila u srodstvu sa pesnikom Dinkom Zlatarićem. Cvijeta je bila jedna od pet ćerki.
Po njenom biografu, dubrovačkom profesoru Jorju Tadiću, Cvijeta je rođena 1555. godine u Dubrovniku, ali su se njeni roditelji ubrzo preselili u Italiju, u grad Ankonu, gde Cvijeta provodi detinjstvo i mladost. Otac se tamo bavio trgovinom. Obrazovanje je stekla u Ankoni, gde se iz roditeljskog doma još kao mlada preselila kod sestre Nike Zuzorić. Priklonivši se očevoj volji, koji joj daje 40.000 „zlatnih dinara“ miraza, udaje se 1570. godine za poznanika, firentinskog plemića. Njen supružnik bio je trgovac Bartolomeo Pešoni, s kojim se preselila u Firencu, a potom ponovo vratila u svoj rodni grad Dubrovnik. U Dubrovniku Cvijeta sa mužem, koji nastavlja trgovinu, boravi do 1583. godine, kada počinju problemi u poslovanju, pa doživljavaju bankrotstvo, zbog kojeg napuštaju „krasni“ Dubrovnik, i vraćaju se u Ankonu.
Cvijeta Zuzorić je oko sebe okupljala mnoge umetnike. Bila je zbog svoje lepote i otmenosti predmet obožavanja u krugu pesnika okupljenih u „akademiji složnih“ (lat. Accademia degli Concordi). Opevali su je i posvetili joj svoja dela pesnici Dinko Zlatarić (rođak), Ivan Bunić, Miho Molendi, Maroš Bogito i filozof Nikola Gučetić. O Dubrovčanki pišu i Italijani, Simoneti, Bakibajavko i Torkvato Taso – koji joj je posvetio tri soneta i pet madrigala. Pretpostavlja se da je i sama pisala pesme, premda ništa od njih nije sačuvano.
Paviljon Cvijete Zuzorić
U Beogradu nakon Prvog svetskog rata, 1923. godine, Udruženje prijatelja umetnosti „Cvijeta Zuzorić“, koje je osnovao Branislav Nušić, podiglo je paviljon na Kalemegdanu za izlaganje umetničkih dela. Budući da do tog vremena u Beogradu nije postojao za to namenski građen prostor, izložbe su uglavnom organizovane po gimnazijskim salama i u svečanoj sali Kapetan Mišinog zdanja.
U februaru 1923. godine, u beogradskom hotelu „Kasina“ Branislav Nušić, tada načelnik Umetničkog odeljenja Ministarstva prosvete, organizovao je dobrotvorni bal pod nazivom „Hiljadu i druga noć“, kako bi se sakupili prilozi za gradnju. Bogati pojedinci, poput Đorđa Vajferta, Luke Ćelovića, Mihaila Pupina i kralja Aleksandra Karađorđevića, dali su svoj prilog, kao i Narodna banka, Jadransko-podunavska banka i Viner Bankferajn.
Dve godine kasnije, 1925., Umetničko odeljenje ministarstva prosvete raspisalo je konkurs za projekat umetničkog paviljona. Prvu nagradu je osvojio arhitekta Branislav Kojić. Nakon konkursa, beogradska opština odlučuje da plac za gradnju dodeli besplatno društvu, na Malom Kalemegdanu. Paviljon je podignut u periodu između 1927. i 1928. godine, u duhu art deko arhitekture.
Paviljon je otvoren 23. decembra 1928. u prisustvu kneza Pavla i kneginje Olge, patrijarha Dimitrija i predstavnikâ Akademije, vlade, beogradske opštine, univerziteta i dr. Prva jesenja izložba beogradskih slikara i vajara održana je u paviljonu odmah po završetku izgradnje. Na njoj su se pojavila najznačajnija imena beogradske umetničke scene poput Bete Vukanović, Milene Pavlović Barili, Vase Pomorišca, Uroša Predića, Petra Palavičinija, Tome Rosandića i drugih. Među prvim manifestacijama održanim u paviljonu „Cvijeta Zuzorić“ bio je i Salon arhitekture, izložba koju je pripremila tek osnovana Grupa arhitekata modernog pravca.
Umetnički paviljon je u vreme podizanja imao takav značaj za kulturni život Beograda da je poistovećivan sa likovnim životom i likovnim događajima toga vremena. On je odigrao značajnu ulogu u širenju likovne kulture i održavanju likovnog života u Srbiji između dva rata. Na čelu paviljona dugo godina je bio istoričar umetnosti Momčilo Pavlović (1929-2016). Danas je ovde sedište Udruženja likovnih umetnika Srbije.
Like this:
Sviđa mi se Učitavanje...
530. Ja sam napravila dobar izbor.
Kada je čovek star, sve prima k srcu.
525. Nije sve u novcu.
Žena koja ima savest upravljaće se prema njoj i neće pokleknuti sve dok u tu savest veruje.
520. Imam priti Fejs.
